ДОКАЗНА ВРЕДНОСТ НА СВЕДОЧЕЊЕТО НА МИГРАНТИТЕ ВО КРИВИЧНАТА ПОСТАПКА И НИВНОТО ВЛИЈАНИЕ НА КОНЕЧНАТА ОДЛУКА НА СУДОТ

Ристова, Оља (2024) ДОКАЗНА ВРЕДНОСТ НА СВЕДОЧЕЊЕТО НА МИГРАНТИТЕ ВО КРИВИЧНАТА ПОСТАПКА И НИВНОТО ВЛИЈАНИЕ НА КОНЕЧНАТА ОДЛУКА НА СУДОТ. /.

Text Olja-Ristova-dr-teza-final.pdf Download (3MB)

Abstract

Криумчарењето на мигранти со сите свои последици го привлекува вниманието не само на државните органи, туку и на пошироката јавност, како и на бројни истражувачи и научници. Криумчарењето на мигранти како феномен не е доволно проучен и има недостаток на истражувања кои ја опфаќаат конкретно, кривичната постапка од аспект на сведочење на мигрантите и примената на начелата на непосредност и контрадикторност, процедура за утврдување на возраста на мигрантите, остапување со ранливи групи мигранти, почитувањето на човековите права на мигрантите во текот на постапката, слободата на движење до моментот на давање исказ за потребите на кривичната постапка, како и примена на меѓународните договори и стандарди од страна на судиите и странките во кривичната постапка.Со квалитативната анализа се опфатени судски предмети за криумчарење мигранти во кои обвинетите не признале вина и кои завршиле со правосилни судски одлуки.
Анализирани се предмети од три судски инстанци, на Основниот кривичен суд Скопје како единствен надлежен првостепен суд, потоа пресудите на Апелациониот суд Скопје по жалбите на конкретните предмети, како и пресудите на Врховниот суд на РСМ по вонреден правен лек во истите кривични постапки.
Анализата го опфаќа постапувањето со криумчарените мигранти сведоци во кривичната постапка, од моментот на нивното откривање од стана на органите на прогонот до моментот на напуштање на државата. Во овој дел е опфатен начинот на
утврдување на идентитет, утврдување на возраста на мигрантите, дали се работи за деца или возрасни што е од големо значење за правната квалификација на кривичното дело, законскиот основ за задржување да сведочат во кривичната потапка и ограничување на слободата на движење. Посебен предизвик претставува начинот, времето и местото на
нивното сослушување од страна на јавниот обвинител и стручноста на судиите, јавните обвинители и адвокатите конкретно за постапување со сведоците мигранти во контекст на и квалитетот на нивните искази.

Истражувањето во корелација со домашните и странските извештаи за задржување на сведоците мигранти покажува дека на криумчарените мигранти им се ограничува слободата на движење во прифатниот центар, се задржуваат во временски период од
неколку дена до три месеци исклучиво заради давање исказ во кривичната постапка.
Криумчарените мигранти се задржуваат арбитрерно, без законски основ, без да им биде издадено решение и без да им биде објаснета причината за здржување. Откако ќе дадат исказ пред јавниот обвинител, веднаш се преместуваат во транзитниот центар за баратели на азил што е установа од отворен тип и тие слободно ја напуштаат државата.
Анализата доаѓа до заклучок дека мигрантите се сослушуваат исклучиво во текот на истрагата од страна на јавниот обвинител, најчесто без присуство на осомничениот и неговиот бранител, со што се отстапува од начелото на непосредност и
контрадикторност во судската постапка.
Истражувањето покажува дека не постојат стандардни оперативни процедури за утврдување на возраста на криумчарените мигранти, особено кога мигрантот е на граница меѓу дете и возрасен. Утврдувањето на возраста на сведокот мигрант директно
влијае на видот и висината на кривичната санкција бидејќи Кривичниот законик предвидува потешка правна квалификација за криумчарено малолетно лице. Казнената политика во периодот на истражувањето е опфатена со квантитативната анализа во која
статистички се опфатени сите предмети за криумчарење мигранти во периодот на истражувањето. Анализата покажува дека заострувањето на миграциските политики на Владата на Република Северна Македонија во 2017 година е во корелација со највисокото ниво на изречени затворски казни во 2017 година.
Анализата на пресудите покажа дека исказите на сведоците мигранти имаат влијание на одлуката на судот, но секогаш се ценат во корелација со другите вербални и материјални докази. Судиите при одлучувањето ретко ја применуваат праксата на
Европскиот суд за човекови права и други меѓународни договори и стандарди, а кога бранителот се повикува на меѓународната пракса и договори, судиите даваат само паушално толкување на одредбите без да дадат образложение за конкретните наводи.
Клучни зборови: криумчарење мигранти, миграција, слобода на движење, идентитет, возраст на мигрант, дете мигрант, кривична постапка, доказна вредност, сведочење, кривична санкција, ЕСЧП

Item Type:	Other
Subjects:	Scientific Fields (Frascati) > Social Sciences > Educational sciences Scientific Fields (Frascati) > Social Sciences > Law Scientific Fields (Frascati) > Social Sciences > Media and communications Scientific Fields (Frascati) > Social Sciences > Other social sciences
Divisions:	Faculty of Security
Depositing User:	Ms. Olivera Trajanova
Date Deposited:	04 Sep 2025 09:12
Last Modified:	04 Sep 2025 09:12
URI:	https://eprints.uklo.edu.mk/id/eprint/11049

Actions (login required)

View Item